Diody LED naturalnie się zużywają. A to oznacza, że ich natężenie z biegiem czasu się zmniejsza. O ich trwałości świadczy parametr LxBy, który jasno określa zużycie opraw w czasie. Jak go czytać, by wybrać najefektywniejsze oprawy? O tym dowiesz się w tym wpisie.
Zacznijmy od samych początków. A więc skąd wziął się parametr LxBy? Standard mierzenia LED-ów został utworzony w 2011 roku przez jednostkę IES, czyli Stowarzyszenie Techniki Oświetleniowej. Opisywał on nie tylko proces pomiarów, czyli sposób mierzenia parametrów starzenia się diod LED z uwzględnieniem warunków pracy, liczby próbek oraz metody pomiarowej (znany jako LM-80-08), lecz także zestaw danych pomocniczych wraz z równaniami, analizą statystyczną i sposobem przeliczania tych danych. Tak właśnie powstał parametr charakteryzujący żywotność modułów LED.
WSKAZÓWKA
Współczesne sposoby opisu degradacji modułów LED w oprawach są opisane w europejskiej normie PN EN 62717:2017.
Co to znaczy degradacja?
Poruszając żywotność opraw led, musimy również odnieść się do degradacji modułów. Ale czym w zasadzie jest degradacja?
Degradacja strumienia świetlnego w czasie jest procesem polegającym na stopniowej utracie strumienia świetlnego oprawy w czasie. Co ważne – jest to proces naturalny.
Duży wpływ na ten proces ma między innymi:
- temperatura pracy diod LED,
- prąd zasilania diod,
- oddziaływanie czynników chemicznych na oprawy oświetleniowe led.
-
Degradację określamy za pomocą parametrów LxBy. Natomiast newralgicznym aspektem jest prawidłowe określenie w procesie badawczym realnej temperatury pracy diody w konkretnej oprawie oświetleniowej. Tylko dokładny audyt oświetlenia jest w stanie wykazać moc źródeł led, odsetek niedziałających opraw led , minimalne średnie natężenie oświetlenia czy trwałość opraw.
WAŻNE
Wybierając oprawy led do środowiska przemysłowego, należy mieć na uwadze, że silny wpływ na ich degradację mogą mieć środki chemiczne. Dlatego tez istotnym jest, aby już na etapie audytu rozpoznać maksymalnie dużo elementów środowiskowych mogących mieć wpływ na degradację strumienia świetlnego z modułu LED.
Parametr LxBy: L - jasność wartości początkowej
Poruszając żywotność opraw led, musimy również odnieść się do degradacji modułów. Ale czym w zasadzie jest degradacja?
Degradacja strumienia świetlnego w czasie jest procesem polegającym na stopniowej utracie strumienia świetlnego oprawy w czasie. Co ważne – jest to proces naturalny.
Duży wpływ na ten proces ma między innymi:
- temperatura pracy diod LED,
- prąd zasilania diod,
- oddziaływanie czynników chemicznych na oprawy oświetleniowe led.
Przejdźmy teraz do tego jak czytać pierwszy człon parametru – L, a więc jasność początkową.
Informuje ona, ile minimum strumienia świetlnego będzie utrzymywane przez konkretny czas, który również musi być wskazany przez producenta opraw. Inaczej mówiąc, jest to wskazanie spadku natężenia strumienia świetlnego (po wskazanym czasie LED będzie miał x% strumienia świetlnego początkowego, czyli w przypadku L80B10 wyniesie on 80%).
WAŻNE
Lampy led nadają się do wymiany, gdy osiągną 80% jasności wartości początkowej. Dotyczy to oświetlenia wewnętrznego, a więc i biur. Z kolei przy oświetleniu ulicznym parametr l wynosi 90%, co jest wymogiem rynkowym.
B – prawdopodobieństwo wystąpienia awarii. Przykład L80B10
Drugi parametr – parametr B jest elementem statystycznym i oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia awarii parametrycznej. A dokładniej – niespełnienia warunku x% jasności wartości początkowej po upływie określonego czasu.
Zobrazujmy to przykładem, opierając się o wartość L800B10:
🔵 maksymalnie 10% diod na module LED po czasie wyrażonym w godzinach nie będzie spełniać warunku zawartego w parametrze Lx. Innymi słowy – 10% diod będzie miało jasność mniejszą niż 80% wartości początkowej.
Parametr B może być również na innym poziomie, np. B50 co jest określone jako średni czas użytkowania. Zapis z użyciem członu B50 daje dłuższą żywotność dla modułu LED, jednak należy pamiętać o tym, że oznacza on również większą dopuszczalną degradację strumienia świetlnego oprawy LED. A to w praktyce przekłada się na problemy z utrzymaniem projektowanego natężenia oświetlenia na obiekcie.
Zatem, mając zapis 50 000h L80B10 odczytujemy go jako czas, w którym strumień świetlny emitowany przez 90% populacji diod LED nie będzie niższy niż deklarowane 80% jego początkowej wartości. Wszystko oczywiście po upływie 50 000h w danej temperaturze otoczenia.
Żywotność LED - co należy przez to rozumieć?
Na sam koniec warto poruszyć jeszcze czym w zasadzie jest żywotność led. Najprościej mówiąc – żywotność odnosi się do czasu, po którym oprawa osiąga 80% swojego nominalnego strumienia świetlnego. Oczywiście oprawa ta nadal działa, nie jest uszkodzona, ale degradacja strumienia świetlnego osiągnęła 20%.
Dlatego tak ważne jest audytowanie obecnego oświetlenia, a co za tym idzie – wyłapywanie obecnych problemów związanych z nieprawidłowym działaniem opraw oraz planowanie modernizacji oświetlenia. Tylko audyt wskaże jaka jest skuteczność świetlna opraw i czy przypadkiem nie czas na wymianę.
WSKAZÓWKA 1
Co ważne, wymiana opraw może się odbywać się 1:1 lub wiązać się z całkowitą zmianą infrastruktury. Wszystko zależy od rozmieszczenia opraw i tego, czy są one dostoswane do dzisiejszych wymagań obiektu (zaregałowanie, ilość stanowisk pracy itd.).
WSKAZÓWKA 2
W przypadku degradacji opraw, wymiana oświetlenia nie musi się odnosić jedynie do tych spoza technologii led. Oprawy oświetleniowe led, które pojawiały się w firmach przed 2019 rokiem i wcześniej, znacznie różnią się od tych, które mamy obecnie. Dowiedz się więcej o możliwościach i korzyściach wymiany led na led.
Masz dodatkowe pytania?
Zapytaj naszego eksperta
Zobacz pozostałe wpisy o technologii
Czym jest protokół DALI? Zalety inteligentnych systemów oświetleniowych
XXI wiek wiąże się z nieuniknionym postępem technologii, za którym stara się podążać większość właścicieli firm. Oświetlenie z inteligentnym sterowaniem jest udogodnieniem, które niesie ze sobą wzrost komfortu pracowników przy jednoczesnej oszczędności energii elektrycznej, której ceny stale rosną.
W jaki sposób wykonuje się pomiar natężenia oświetlenia?
Jasność oświetlania powierzchni na stanowiskach pracy, w magazynach, halach, czy w innych miejscach przebywania ludzi jest bardzo istotna. To ona sprawia, że widzenie i wykonywanie danych czynności są dla nas komfortowe oraz bezpieczne, dlatego warto dbać by było na odpowiednim poziomie.